FRANCISZEK RAKOCZY KRÓLEM POLSKI? - NIEZNANY PROJEKT

FRANCISZEK RAKOCZY ROI DE POLOGNE ? - PROJET INCONNU

Najważniejszym aspektem jego pobytu w Polsce byto rozważanie (m in przez Ludwika XIV) od 1702 r. kandydatury Rakoczego na króla. Gdy wyszło na jaw, że August II Sas. pobity przez Szwedów w wojnie północnej, paktował przez prymasa i innych naszych dygnitarzy o pomoc zarówno z Francją, jak i Habsburgami. Ludwik XIV stracił do niego sentyment i pozytywnie zaopiniował kandydaturę Węgra, podsuniętą mu przez Sieniawską. Karol XII stał uparcie na stanowisku, że August ma abdykować. Wahał się jednak w ustaleniu, kto ma Sasa zastąpić. Rozważał więc równocześnie np. hetmana Adama Sieniawskiego, Karola Radziwiłła, Stanisława Leszczyńskiego i właśnie Rakoczego, choć ten zdawał mu się zbyt niezależny...

L'aspect le plus important de son séjour en Pologne fut l'examen (entre autres par Louis XIV) à partir de 1702 de la candidature de Rákóczi au roi. Quand il est apparu qu'August II Sas. battu par les Suédois lors de la guerre du Nord, il a pacifié le primat et d'autres dignitaires pour obtenir de l'aide à la fois avec la France et les Habsbourg. Louis XIV perdit ses sentiments pour lui et donna un avis positif sur la candidature hongroise, que lui suggéra Sieniawska. Charles XII était obstinément d'avis qu'Auguste devait abdiquer. Cependant, il a hésité à déterminer qui devrait remplacer Sas. Ainsi, il considérait à la fois, par exemple, l'hetman Adam Sieniawski, Karol Radziwiłł, Stanisław Leszczyński et précisément Rakoczi, bien que ce dernier lui semblât trop indépendant...

Swoją kandydaturę zawiesił tymczasem sam Rakoczy, bo. dowiedziawszy się, że na Węgrzech rozpoczęły się bunty, powodowany najszczytniejszym patriotyzmem, 6 V1703 r wydał manifest .Do wszystkich prawdziwych Węgrów', w którym zaapelował o ogólnonarodowe powstanie, a osobiście pospieszył do ojczyzny 13 VI, by dać dobry przykład Towarzyszył mu oddział eskortujący, sfinansowany przez Sieniawską Tak kończył się pierwszy projekt uczynienia go królem Polski

En attendant, Rakoczy lui-même a suspendu sa candidature car. ayant appris que des révoltes avaient commencé en Hongrie, motivées par le plus haut patriotisme, le 6 mai 1703, il publia un manifeste "À tous les vrais Hongrois", dans lequel il appela à un soulèvement national, et se précipita personnellement dans sa patrie le 13 juin , pour donner le bon exemple Il était accompagné d'une unité d'escorte, financée par Sieniawska C'était la fin du premier projet pour faire de lui le roi de Pologne

KONFEDERACJA WARSZAWSKA

CONFÉDÉRATION DE VARSOVIE

W lipcu 1703 r. nieżyczliwi Sasowi kolaboranci Karola XII zawiązali konfederację w Środzie Wielkopolskiej, którą w lutym 1704 r. przekształcili na generalną w Warszawie i zaczęli pertraktacje ze Szwedami, aby zaprzestać plądrowania kraju. Ogłosili detronizację Augusta, który zbiegł do Saksonii, gdzie - dopadnięty przez Karola XII -sam abdykował (Altranstadt 1706). Nota bene Stanisław Leszczyński był w tym czasie słabszym kandydatem niż Franciszek II Rakoczy Innymi byli: Maksymilian Emanuel bawarski. Filip Ludwik neuburski. Ludwik hrabia Badenii, Leopold Józef książę Lotaryngii. Franciszek Conti Burbon itd... Karol XII rozważał też któregoś z potomków Jana III Sobieskiego August II uprowadził Jakuba, więc proponował nawet młodego Aleksandra.. Karuzelę polskich kandydatów uruchomił na nowo prymas Radziejowski i bodaj czwartym okazał się Leszczyński, który po elekcji w

En juillet 1703, les collaborateurs saxons hostiles de Charles XII formèrent une confédération à Środa Wielkopolska, qu'en février 1704 ils transformèrent en une générale à Varsovie et entamèrent des négociations avec les Suédois pour arrêter de piller le pays. Ils annoncent le détrônement d'Auguste, qui s'enfuit en Saxe, où - rattrapé par Charles XII - il abdique lui-même (Altranstadt 1706). Soit dit en passant, Stanisław Leszczyński était à l'époque un candidat plus faible que François II Rakoczy, d'autres étaient : Maximilien Emanuel de Bavière. Philippe Louis de Neubourg. Louis, comte de Bade, Léopold Joseph, duc de Lorraine. Franciszek Conti de Bourbon, etc... Charles XII se considérait aussi comme l'un des descendants de Jan III Sobieski.August II enleva Jakub, il proposa même le jeune Aleksander.

1704

r. w której uczestniczyło tylko 800 szlachciców, otoczonych przez wojsko szwedzk

auquel seulement 800 nobles ont participé, entouré par l'armée suédoise, il a été couronné le 4 octobre

1705

r. w Warszawie i nie dopełnił obrzędów krakowskich.

à Varsovie et n'a pas accompli les rites de Cracovie.

KONFEDERACJA SANDOMIERSKA

LA CONFÉDÉRATION DE SANDOMIERZ

W opozycji do konfederacji warszawskiej zwolennicy Augusta II zawiązali w maju 1704 r. sandomierską Co prawda jej sens podkopał sam August II. skoro zrzekł się praw do korony, ale car Piotr nie zrezygnował z niego, głosząc bezkrólewie i przybywszy do Żółkwi w styczniu 1707 r., przyjmował coraz liczniejszych Polaków, wrogich Szwedom. Efektem tego zjazd szlachty w Lublinie 11VII1707 r. uprawomocnił nieważność elekcji Leszczyńskiego i rozpoczęto gorączkowe poszukiwania nowego króla. Piotr rozpoczął licytację od skrajnej propozycji obioru na króla Polski jego syna Aleksego, a gdy tę propozycję odrzucono, spuścił z tonu i zaproponował swojego doradcę Aleksandra Mienszykowa. Wiedział, że ten tez nie przejdzie, ale jako dobry negocjator żądał na początek wyzszej ceny. Zaczem rozpatrywano Eugeniusza Sabaudzkiego i księcia de Nassau, konsultując to z Wiedniem, a ciągle pamiętano, że dobrym kandydatem (choć przeciwników) był Franciszek II Rakoczy- Ta kandydatura miała wiele zalet, gdyż była do przyjęcia przez obie strony, a i Habsburgowie mogli przystać na drogę rozumowania, ze przywódca powstania przeciw nim zrezygnuje z walk na Węgrzech, bo połakomi się na koronę polską. Stawka dla Rakoczego była tym wyższa, że na szali jego ceny za patriotyzm były ogromne majątki rodzinne, które mógł poprzez powstanie utracić, a jako król Polski zachowałby je.

En opposition à la Confédération de Varsovie, les partisans d'Auguste II fondent en mai 1704 la Confédération Sandomierz, dont le sens est certes mis à mal par Auguste II lui-même. depuis qu'il a renoncé à ses droits à la couronne, le tsar Pierre n'y renonce pas, proclamant l'interrègne et, arrivé à Żółkiew en janvier 1707, il reçoit de plus en plus de Polonais hostiles aux Suédois. En conséquence, le congrès de la noblesse à Lublin le 11 juillet 1707 valide l'invalidité de l'élection de Leszczyński et une recherche fébrile d'un nouveau roi commence. Piotr a commencé l'appel d'offres avec une proposition extrême d'élire son fils Alexy comme roi de Pologne, et lorsque cette proposition a été rejetée, il a baissé le ton et a proposé son conseiller Aleksander Menchikov. Il savait que la même chose ne passerait pas, mais en bon négociateur, il a exigé un prix plus élevé au début. Eugène de Savoie et le prince de Nassau ont été envisagés, en concertation avec Vienne, et l'on se souvenait encore que François II Rákóczi était un bon candidat (bien qu'opposants) estimant que le chef du soulèvement contre eux renoncerait à combattre en Hongrie parce qu'il être avide de la couronne polonaise. Les enjeux pour Rákóczi étaient encore plus élevés parce que son patriotisme lui a coûté d'énormes fortunes familiales, qu'il pourrait perdre à cause du soulèvement, et en tant que roi de Pologne, il les aurait conservées.

Tymczasem przebiegły Piotr wysłał na Węgry z tajną misją Dawida Corbego. by w największej tajemnicy zaoferował Rakoczemu dosłownie wszystko jako królowi Polski. Corbe deklarował, ze Piotr popiera wyłącznie Rakoczego, sfinansuje wszystko, co będzie potrzebne do realizacji projektu i swoim wojskiem najpierw doprowadzi do elekcji Rakoczego, a następnie wydzieli mu dość oddziałów, aby zapewnić mu posłuch w Polsce, gdyby miał opozycję Na jedno .tak' ze strony Rakoczego miały zniknąć wszystkie kłopoty. Wszystkie, bo dalsze oferty współpracy dotyczyły polityki zagranicznej Rakoczego, który - gdyby doprowadził poprzez Ludwika XIV do zawarcia pokoju Szwecji z Rosją - miałby w zamian za to otrzymać wydatną pomoc od Rosji dla powstania węgierskiego^

Pendant ce temps, le rusé Peter envoya David Corbe en Hongrie pour une mission secrète. offrir littéralement tout à Rákóczi en tant que roi de Pologne dans le plus grand secret. Corbe a déclaré que Piotr ne soutient que Rakoczi, financera tout ce qui sera nécessaire pour mettre en œuvre le projet et conduira d'abord à l'élection de Rakoczi avec son armée, puis allouera suffisamment de troupes pour assurer son audience en Pologne, s'il a de l'opposition. , tous les troubles devaient disparaître. Tous, parce que d'autres offres de coopération concernaient la politique étrangère de Rákóczi, qui - s'il menait par Louis XIV à la conclusion de la paix entre la Suède et la Russie - recevrait en retour une aide importante de la Russie pour le soulèvement hongrois ^

Oczywiście, dzisiaj niejeden czytelnik tych piramidalnych projektów może się uśmiechnąć, ale wówczas także Turcja gotowa była zaangażować ok 15 tys. wojska do pomocy Węgrom przeciw Habsburgom lub do pomocy Szwedom przeciw Rosji. To drugie miało się spełnić dopiero za kilka lat. ale już po Połtawie, a wojnę turecko-rosyjską zakończył w 1712 r. Piotr pokojem pruckim.

Bien sûr, aujourd'hui, de nombreux lecteurs de ces projets pyramidaux peuvent sourire, mais la Turquie était également prête à en engager environ 15 000. troupes pour aider les Hongrois contre les Habsbourg ou pour aider les Suédois contre la Russie. Ce dernier ne devait s'accomplir que quelques années plus tard. mais après Poltava, et la guerre turco-russe s'est terminée en 1712 avec la paix de Prusse.

Rakoczy, nie ufając carowi, musiał rozważać jednak wariant, w którym Piotr mógłby sprzymierzyć się przeciw niemu z Wiedniem. Na początek postanowił zatem grać na czas i zaproponował ich rozmowy utrzymać w tajemnicy po wieczne czasy, argumentując że Polacy poczuliby się przedmiotowo podobnie jak przy elekcji Leszczyńskiego, gdyby dowiedzieli się. ze car z Rakoczym ukartowali wszystko przed zapytaniem o zdanie ich w wolnej elekcji. Tę argumentację Corbe łyknął- Zyskawszy na czasie. Rakoczy zaczął snuć marzenia, ze jego koronacja powinna przynieść w efekcie niezależność Rzeczypospolitej, suwerenność Królestwa Węgierskiego i powstanie Księstwa Siedmiogrodzkiego, a wszystkie te państwa miały być dzięki niemu w sojuszu.

Rakoczy, ne faisant pas confiance au tsar, dut envisager une variante dans laquelle Pierre pourrait s'allier à Vienne contre lui. Au début, il a décidé de gagner du temps et a proposé de garder leurs conversations secrètes pour l'éternité, arguant que les Polonais se sentiraient objectivement similaires à l'élection de Leszczyński s'ils le découvraient. que le tsar et Rákóczi avaient tout arrangé avant d'être invités à donner leur avis lors de l'élection libre. Cet argument Corbe avalé - Gain de temps. Rakoczy a commencé à rêver que son couronnement devrait aboutir à l'indépendance du Commonwealth polono-lituanien, à la souveraineté du Royaume de Hongrie et à la création de la Principauté de Transylvanie, et tous ces pays étaient censés être dans une alliance grâce à lui.

Oczywiście, dzisiaj niejeden czytelnik tych piramidalnych projektów może się uśmiechnąć, ale wówczas także Turcja gotowa była zaangażować ok 15 tys. wojska do pomocy Węgrom przeciw Habsburgom lub do pomocy Szwedom przeciw Rosji. To drugie miało się spełnić dopiero za kilka lat. ale już po Połtawie. a wojnę turecko-rosyjską zakończył w 1712 r. Piotr pokojem pruckim.

Bien sûr, aujourd'hui, de nombreux lecteurs de ces projets pyramidaux peuvent sourire, mais la Turquie était également prête à en engager environ 15 000. troupes pour aider les Hongrois contre les Habsbourg ou pour aider les Suédois contre la Russie. Ce dernier ne devait s'accomplir que quelques années plus tard. mais après Poltava. et la guerre turco-russe s'est terminée en 1712 avec la paix de Prusse.

Rakoczy, nie ufając carowi, musiał rozważać jednak wariant, w którym Piotr mógłby sprzymierzyć się przeciw niemu z Wiedniem Na początek postanowił zatem grać na czas i zaproponował ich rozmowy utrzymać w tajemnicy po wieczne czasy, argumentując że Polacy poczuliby się przedmiotowo podobnie jak przy elekcji Leszczyńskiego, gdyby dowiedzieli się. ze car z Rakoczym ukartowali wszystko przed zapytaniem o zdanie ich w wolnej elekcji. Tę argumentację Corbe łyknął.. Zyskawszy na czasie. Rakoczy zaczął snuć marzenia, ze jego koronacja powinna przynieść w efekcie niezależność Rzeczypospolitej, suwerenność Królestwa Węgierskiego i powstanie Księstwa Siedmiogrodzkiego, a wszystkie te państwa miały być dzięki niemu w sojuszu.

Rakoczy, ne faisant pas confiance au tsar, dut envisager une variante dans laquelle Piotr pourrait s'allier avec Vienne contre lui.Au début, il décida de gagner du temps et proposa de garder leurs pourparlers secrets pour l'éternité, arguant que les Polonais se sentiraient subjectivement semblable à l'élection de Leszczyński s'ils l'ont découvert. que le tsar et Rákóczi avaient tout arrangé avant d'être invités à donner leur avis lors de l'élection libre. Corbe ravala cet argument, gagnant du temps. Rakoczy a commencé à rêver que son couronnement devrait aboutir à l'indépendance du Commonwealth polono-lituanien, à la souveraineté du Royaume de Hongrie et à la création de la Principauté de Transylvanie, et tous ces pays étaient censés être dans une alliance grâce à lui.

Ale oto przydarzyła się na radzie w Lublinie rzecz nieprawdopodobna, skrzętnie wyreżyserowana przez cara. Pojawiły się kandydatury do korony polskiej, takich magnatów jak Chomentowski. DenhofF, Szembek i Sieniawski. Oczywiste było. ze to hetman Sieniawski zyskał przytłaczającą większość, ale i uzgodnione wcześniej z carem było. że Sieniawski sam zrezygnuje, a wskaże Rakoczego na króla Można zatem powiedzieć współczesnym językiem, że piłka nieuchronnie toczyła się do bramki Rakoczy stawał się kandydatem na króla. Być może nie doceniamy w tym roli Sieniawskiej. która żegnała hetmana, błogosławiąc swemu mężowi powodzenie w boju. który miał królem Polski uczynić jej kochanka.-

Mais une chose incroyable s'est produite au concile de Lublin, soigneusement orchestrée par le tsar. Des candidats à la couronne polonaise sont apparus, des magnats tels que Chomentowski. DenhofF, Szembek et Sieniawski. C'était évident. que c'était l'hetman Sieniawski qui avait obtenu la majorité écrasante, mais cela avait été convenu plus tôt avec le tsar. que Sieniawski lui-même démissionnerait et nommerait Rákóczi pour le roi. Par conséquent, dans le langage moderne, la balle roulerait inévitablement dans le but. Rákóczi deviendrait un candidat pour le roi. Peut-être sous-estimons-nous le rôle de Sieniawska dans tout cela. qui disait au revoir à l'hetman, bénissant son mari avec succès au combat. qui devait faire de son amant roi de Pologne.-

DWA ZNAMIENNE POSELSTWA

DEUX MESSAGES SIGNIFICATIFS

W efekcie setnych gierek i podchodów 24 VII1707 r. nastąpiło wydarzenie, które nadaje się do odmalowania na wielkim historycznym obrazie Oto złota kareta, wioząca poselstwo szlachty polskiej z Lublina i posła carskiego Corbego zajeżdża do Franciszka Rakoczego, tłum dygnitarzy, sług i przygodnych gapiów przygląda się podniosłemu spotkaniu Oba poselstwa przywożą przywódcy węgierskiego powstania ofertę wstąpienia na tron polski. Przy uczcie Corbe zapewnia dodatkowo, że Rakoczy nie musi nawet brać ze sobą do Polski wojskowej obstawy, co uszczupliło by szeregi walczących przeciw Habsburgom W Polsce juz wszystko przygotowane!

À la suite de centaines de jeux et de traque, le 24 juillet 1707, un événement a eu lieu qui convient à la peinture dans un grand tableau historique. Voici un carrosse en or, transportant la légation de la noblesse polonaise de Lublin et l'envoyé du tsar Corbe, arrive à Franciszek Rakoczy, une foule de dignitaires, de serviteurs et de badauds assistent à une réunion solennelle. Les deux légations apportent aux dirigeants du soulèvement hongrois une offre de monter sur le trône polonais. Pendant la fête, Corbe assure en outre que Rakoczy n'a même pas besoin d'emmener des gardes du corps militaires avec lui en Pologne, ce qui viderait les rangs des combattants contre les Habsbourg : tout est prêt en Pologne !

W efekcie setnych gierek i podchodów 24 VII1707 r. nastąpiło wydarzenie, które nadaje się do odmalowania na wielkim historycznym obrazie Oto złota kareta, wioząca poselstwo szlachty polskiej z Lublina i posła carskiego Corbego zajeżdża do Franciszka Rakoczego, tłum dygnitarzy, sług i przygodnych gapiów przygląda się podniosłemu spotkaniu. Oba poselstwa przywożą przywódcy węgierskiego powstania ofertę wstąpienia na tron polski. Przy uczcie Corbe zapewnia dodatkowo, że Rakoczy nie musi nawet brać ze sobą do Polski wojskowej obstawy, co uszczupliło by szeregi walczących przeciw Habsburgom W Polsce juz wszystko przygotowane!

À la suite de centaines de jeux et de traque, le 24 juillet 1707, un événement a eu lieu qui convient à la peinture dans un grand tableau historique. Voici un carrosse en or, transportant la légation de la noblesse polonaise de Lublin et l'envoyé du tsar Corbe, arrive à Franciszek Rakoczy, une foule de dignitaires, serviteurs et badauds assistent à une réunion solennelle. Les deux ambassades proposent aux dirigeants du soulèvement hongrois de monter sur le trône de Pologne. Pendant la fête, Corbe assure en outre que Rakoczy n'a même pas besoin d'emmener des gardes du corps militaires avec lui en Pologne, ce qui viderait les rangs des combattants contre les Habsbourg : tout est prêt en Pologne !

Rakoczy przez swoich szpiegów wie. ze Karol XII z tych propozycji się śmieje i kwituje je rubasznym stwierdzeniem, że właśnie zaraz wyprawi się na Rosję i jakiekolwiek plany niezgodne z jego wolą upadną Wydaje się jednak, że trudno tak klarownej propozycji Rosji i Polski odmówić. Przyjmuje więc ofertę i w sierpniu wyrusza z Munkacza poselstwo Rakoczego na spotkanie z carem w Jarosławiu. Na jego czele stoi hrabia Miklós Bercsenyi. a towarzyszą mu senator Franciszek Klobusicki, Franciszek Berthoty, Paweł Raday i cała plejada dostojników skonfederowanych Węgrów i Siedmiogrodzian. Przekroczywszy granicę, dowiadują się o coraz nowszych dysgustach Po pierwsze, cara nie ma w Jarosławiu, ale oczekuje poselstwa w Warszawie Po drugie, odczuwają, że zwykli Polacy nie są skłonni do nowej elekcji, ale skłaniają się do jednego z dwóch walczących królów. Po trzecie, na spotkanie z carem w Warszawie trzeba dostać się incognito Po czwarte, Sieniawska nie darzy juz Rakoczego względami i oświadcza Bercsenyiemu, że żaden z senatorów nie poprze Rakoczego Po piąte, że August II ma już uzgodniony z licznymi magnatami powrót na tron. Po szóste. Francja patrzy nieprzychylnie na rozmowy węgiersko-rosyjskie..

Rakoczy le sait grâce à ses espions. que Charles XII se moque de ces propositions et les conclut par une déclaration grossière qu'il est sur le point de partir pour la Russie et que tout projet contraire à sa volonté échouera, mais il semble difficile de refuser une proposition aussi claire de la part de la Russie et Pologne. Il accepte donc l'offre et en août, l'ambassade de Rákóczi quitte Munkacz pour rencontrer le tsar à Jarosław. Il est dirigé par le comte Miklós Bercsenyi. et il est accompagné du sénateur Franciszek Klobusicki, de Franciszek Berthoty, de Paweł Raday et de toute une pléiade de dignitaires des Hongrois et Transylvains confédérés. Après avoir traversé la frontière, ils découvrent des dégoûts de plus en plus récents. Premièrement, le tsar n'est pas à Yaroslavl, mais il attend une ambassade à Varsovie. Deuxièmement, ils sentent que les Polonais ordinaires ne sont pas enclins à une nouvelle élection, mais sont enclins à l'un des deux rois belligérants. Troisièmement, il faut passer incognito pour rencontrer le tsar à Varsovie Quatrièmement, Sieniawska ne favorise plus Rákóczi et déclare à Bercsenyi qu'aucun des sénateurs ne soutiendra Rákóczi Cinquièmement, August II s'est déjà mis d'accord avec de nombreux magnats pour revenir sur le trône. Sixièmement. La France voit d'un mauvais œil les pourparlers russo-hongrois.

W tej sytuacji poselstwo węgierskie (może bardziej dla zachowania twarzy) podpisuje 15 IX1707 r. umowę z pełnomocnikami carskimi (Grigorijem Dołgorukim, Gawrytą Golowkinem i Piotrem Szafirowem), potwierdzającą wcześniejsze oferty Corbego. ale uzależniającą wszystko od wolnego wyboru Rakoczego na króla Polski przez szlachtę na elekcji viritim.

Dans cette situation, la légation hongroise (peut-être plus pour sauver la face) signe le 15 septembre 1707 un accord avec les plénipotentiaires du tsar (Grigory Dolgoruki, Gavryta Golovkin et Pyotr Szafirov), confirmant les offres antérieures de Corbe. mais rendant tout dépendant de l'élection libre de Rákóczi comme roi de Pologne par la noblesse lors de l'élection viritim.

FAKTY DOKONANE

FAITS ACCOMPLIS

Niebawem oręż unieważnia wszelkie pakty. Karol XII idzie na Ukrainę, spodziewając się pomocy kozackiej z atamanem Mazepą na czele, ale ponosi klęskę pod Poltawą 8 VII1709 r.. która decyduje o jego przegranej w całej wojnie. Na tron polski powraca August II. O kandydaturze Rakoczego mówi się coraz mniej- Powstanie na Węgrzech upada w 1711 r, zaś Rakoczy ucieka przez Polskę (unikając Sieniawskich) i z Gdańska do Francji. Wieczór życia spędza w Turcji. Do końca używa zaszczytnych tytułów, otrzymanych od Węgrów, a mianowicie księcia Siedmiogrodu (nadanego mu w 1704 r.) i księcia Węgier (od 1705 r.). Z końcem lat 20 nawiązuje jeszcze raz kontakt z Elżbietą Sieniawską i przedstawia projekt ślubu swojego syna Jerzego z jej córką Zofią. Ślub nie dochodzi do skutku, a Zofia pojąwszy za męża Augusta Czartoryskiego daje największym w XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej posagiem podwaliny potęgi tzw. familii. Franciszek II Rakoczy umiera w 1735 r, a jego prochy zostają uroczyście sprowadzone na Węgry w 1906 r. do katedry w Koszycach.

Bientôt l'arme annule tous les pactes. Charles XII se rend en Ukraine, attendant l'aide des cosaques menés par l'ataman Mazepa, mais subit une défaite à Poltava le 8 juillet 1709, qui détermine sa défaite dans toute la guerre. August II revient sur le trône de Pologne. On parle de moins en moins de la candidature de Rakoczy - le soulèvement en Hongrie échoue en 1711 et Rakoczy s'échappe par la Pologne (évitant les Sieniawski) et de Gdańsk vers la France. Il passe la soirée de sa vie en Turquie. Jusqu'au bout, il utilise les titres honorables reçus des Hongrois, à savoir le prince de Transylvanie (qui lui est accordé en 1704) et le prince de Hongrie (depuis 1705). A la fin des années 20, il recontacte Elżbieta Sieniawska et présente le projet de mariage de son fils Jerzy à sa fille Zofia. Le mariage n'a pas lieu et Zofia, ayant épousé August Czartoryski, donne la plus grande dot du Commonwealth polono-lituanien du XVIIIe siècle, fondements du pouvoir du soi-disant famille. François II Rákóczi meurt en 1735 et ses cendres sont cérémonieusement apportées en Hongrie en 1906 à la cathédrale de Košice.

https://tourismehongrie.com/francois-ii-rakoczi/

http://fr.vans.free.fr/polish-campaign.htm